Ontmoeting met de heer Helmin M. Wiels

January 09, 2012 5:40 AM

Ik trof Statenlid Helmin Wiels aan in zijn kamer op de vierde verdieping van het gebouw waar de Centrale Bank voorheen was gevestigd, op de punt van de Breedestraat Punda. Voor hem op tafel stond een gloednieuwe iPad 2.

OSTER: Raymann begint zijn interviews altijd met: “Wie bent U? Wie zijn uw vader en uw moeder?”

WIELS: Ik ben Helmin Wiels, Statenlid, de een na oudste zoon uit een gezin van 8. Mijn vader was politieagent. Hij kwam uit een traditionele generatie van politieagenten. Ik ben geboren in Westpunt, toen mijn vader daar op die post werkte. Mijn moeder was huisvrouw. Ze zijn beiden helaas niet meer in leven. Ik stam af van slaven. Mijn grootmoeder vertelde me de verhalen van mijn overgrootmoeder die als slaaf op Kenepa werkte. Ik heb altijd een sterke affiniteit voor geschiedenis gehad en heb allerlei onderzoeken gedaan naar mijn stamboom en mijn afkomst. Vanaf m’n zesde woonden we op Steenrijk. Ik zat op het Zweissen college, later op het Stuyvesant en daarna op de pedagogische academie. Ik ben afgestudeerd als maatschappelijk werker en vanaf 1979 werkte ik voor de overheid. Meestal in de armste wijken.

OSTER: Law and Order dus?

WIELS: Ja, Law and Order en duidelijkheid en vooral transparantie en rechtvaardigheid!

OSTER: Hebben politieagenten niet ook de neiging om autoritair te zijn? Bent U autoritair?

WIELS: ik kan dat goed doseren. Soms moet je wel autoritair zijn, maar het hangt af van het moment en de situatie. Jongeren bijvoorbeeld vragen om autoriteit. Dat betekent dat je een zekere afstand moet houden.

OSTER: In de ogen van veel mensen bent u inderdaad vrij duidelijk, maar ook een duidelijke racist.

WIELS: Dat is een kwestie van onwetendheid. Mensen weten niet wat racisme is. Racisme is de superioriteit van het ene ras over een ander. Ik heb nooit gezien dat een zwarte een blanke gekolonialiseerd heeft. Alleen de Marokkanen hebben zo’n achthonderd jaar het Iberische schiereiland gekolonialiseerd, maar dat is de enige uitzondering. Het zijn altijd de landen uit het noorden, die de landen van het zuidelijk halfrond gekolonialiseerd en geplunderd hebben.

OSTER: Heeft racisme volgens u altijd met superioriteitsgevoel te maken? Kan het niet ook zijn dat je een gelijkwaardig ras om wat voor reden ook, haat? Is dat geen racisme?

WIELS: Nee, nee. Er bestaat geen haat in mijn hart. Wat ik wel eis, is respect voor mijn mensen. De Nederlandse arrogantie is zo groot. Nederland en Nederlanders voelen zich altijd zo superieur. Nederland zelf is in de geschiedenis ook meerdere malen gekolonialiseerd. Door Spanje, door Frankrijk, door Duitsland. Zij hebben op hun beurt Indonesie, Maleisie, Zuid Afrika, Suriname en de Antillen en een tijdje zelfs Brazilie leeggeplunderd. Met hun superioriteitsgevoel en hun dominantie legitimeren Nederlanders hun racisme. Nederlanders kunnen zich niet anders gedragen, maar ik haat hen niet. Nederlanders staan wel open voor discussie. Ze zijn wel voor reden vatbaar en sluiten zich niet af voor andere theorieen. Ze willen altijd alles “uitpraten” en dat is goed. Dus als je Nederlanders vertelt wat voor een schade ze berokkend hebben aan andere culturen, dan begrijpen ze mijn houding heel goed.

OSTER: Ik ben een duidelijke “makamba”. Neemt u mij kwalijk wat mijn voorouders uw voorouders hebben misdaan? Of beter gezegd dat de generaties van mijn voorouders, de generaties van uw voorouders als slaaf hebben verhandeld?

WIELS: Weet U, meneer Oster. Er moet wat hersteld worden. Als de Indianen in het Amazonegebied een boom willen omhakken, is er een ritueel, een ceremonie, waarbij de oude boom toestemming gevraagd wordt om die om te hakken. Daarna planten ze een nieuwe boom. Weet u waarom? Omdat er universele regels zijn omtrent het afsnijden van een geschiedenis. Als je mensen uit hun land ontvoert, dan moet er later een en ander hersteld worden!

OSTER: Maar iedereen, behalve een paar idioten, vindt tegenwoordig toch dat slavernij een verwerpelijk phenomeen was en is?

WIELS: Nee, toch niet. Op 25 maart wordt door de Verenigde Naties de Transatlantic Slave Trade herdacht. Nederland heeft steeds geweigerd daar aan mee te doen. Diverse landen hebben hun excuses aangeboden voor hun deelname aan de slavenhandel, maar Nederland weigert dat. Volgens de burgemeester van Middelburg, waar ik vorig jaar was, heeft Nederland een groot deel van z’n rijkdom te danken aan z’n koloniale verleden. Waarom biedt de Nederlandse regering geen excuses aan, zoals dat wel gebeurd is voor de holocast? Nee, ik neem het u niet persoonlijk kwalijk, maar u moet wel respectvol met onze geschiedenis omgaan. Vooral de makamba’s zeggen altijd dat de slavernij iets uit het verleden is en dat we daar nu maar eens overheen moeten stappen. We mogen van hen niet terug kijken.

OSTER: Maar dat hoor ik ook vaak van donkere Antillianen.

WIELS: Ja, dat komt door het onderwijs dat door onze kolonisator wordt gecontroleerd. Nederland controleert zo veel. Het statuut is een apartheidsdocument. Het zegt zelfs dat een Nederlander een eerste rangs burger is en wij een tweede rangs. Maar nu worden wij een derderangs burger! De Nederlandse Grondwet zegt in het eerste artikel van hoofstuk 1 duidelijk dat allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. De burgers in de kolonien hebben zelfs tot nu toe een mindere behandeling gekregen. En dadelijk wordt het nog spannender. Dan krijg je een Rijkswet Personenverkeer en dan gaat het echt moeilijk worden. Het is toch duidelijk dat het dan zeker niet langer zo kan. We moeten echt uit het koninkrijk stappen.

OSTER: Wordt het voor Nederlanders, zoals ik, met blond haar en blauwe ogen gevaarlijk op Curacao? Is het waar dat makamba’s in zakken naar Nederland terug gestuurd gaan worden?

WIELS: Nee, absoluut niet. Ik heb veel vrienden die makamba zijn. Goeie vrienden. We discussieren veel, maar met respect. Ze zijn naar Curacao gekomen omdat ze niet meer in Nederland wilden wonen. Dat is voor hun een land met te veel regeltjes en te hoge belastingen. Ze willen rust en ze willen in vrede leven. Veel Nederlanders lezen alleen het AD en de Amigoe. Daar staan die verhalen in, maar als je de moeite neemt om papiaments te leren en je de papiamentse kranten leest, dat weet je dat het veilig is en blijft voor Nederlanders.

OSTER: Kan ik ook in de toekomst overal blijven fietsen? (Noot redaktie: Oster is een fervent mountainbiker)

WIELS: Pietermaai, Fleur de Marie, Kanga, Parera, Penstraat, Nieuw Nederland, St. Kitts zijn normalitair ’s avonds een beetje gevaarlijk. Maar er lopen zo veel Nederlanders met hun rugzak doorheen. Ze staan bij de sneks, drinken mee en niemand doet hen iets en dat zal zo blijven, mits ze respect hebben voor onze cultuur. Dat was altijd zo en dat zal altijd zo blijven. Curacao is een vriendelijk en gastvrij eiland. Een Curacaoenaar zal nooit iemand op straat laten liggen, maar altijd helpen. Als je op straat ziek of beroerd wordt, mag je zo mijn huis in komen. Zo zijn onze mensen. Zo is het niet in Nederland. Nederland heeft ons altijd bestolen. Als kolonisator roofden ze ons leeg. Later namen ze alles wat wij wilden opbouwen van ons af: De offshore business is een Curacaose uitvinding van notaris Smeets. Zelf verdienen ze er in Nederland per jaar 6 miljard aan, maar samen met Amerika draaiden ze die sector in Curacao de nek om. Dat scheelt ons op jaarbasis honderden miljoenen! Twee jaar geleden heeft Nederland het nul-tarief als bronheffing afgeschaft en maakt nu zelfs reclame voor Barbados als fiscaal centrum. De pensionadowetgeving is onder druk van Nederland aangepast en het rijbewijstoerisme, dat voor een klein eiland als Saba echt belangrijk was, werd onmogelijk gemaakt. Hoe lang heeft Nederland niet geprobeerd om ons toerisme te frustreren door de alleenrechten van de KLM te beschermen? Nederland dreigde indertijd zelfs om de ontwikkelingshulp stop te zetten als de LTU landingsrechten zou krijgen! Nederlanders zijn keiharde zakenlieden, maar ik kan ze toch niet haten. Wij moeten gewoon zelf volwassen worden en ons beseffen dat Nederland, zakelijk gezien, niet onze vriend is. Kijk nu naar de Petroleum Landsverordening. Ik heb berekingen gemaakt en daar blijkt uit dat Nederland 85% van alle olie gaat krijgen die er tussen Aruba, Bonaire en Curacao gevonden gaat worden. We moeten zelf ook hard worden. Niet tegen makamba’s maar tegen de Nederlandse regering.

OSTER: U heeft dus vooral moeite met de Nederlandse regering.

WIELS: Over corruptie gesproken: 4 VVD-ers blijken corrupt en, U weet toch dat Mark Rutte een strafblad heeft! Hij is in 2005 veroordeeld wegens racisme tegen Somaliers. Hij kreeg daarbij een voorwaardelijke straf opgelegd.

OSTER: Waar liggen volgens u onze ‘roots’? Waar komt de Curacaose cultuur vandaan?

WIELS: Vooral uit Afrika. Curacao was een slavendepot en een groot aantal zwarte mensen is hier gebleven. De Nederlanders kwamen hier maar gingen vrijwel altijd weer weg of ze stierven jong. Kijk maar naar oude grafzerken. Je ziet dat vooral de vrouwen die hier bleven, niet oud werden. De eerste Curacaoenaars (na de indianen, die toen al weg waren) waren de slaven en de joden. De Westindische Compagnie stuurde de joden, safardische joden die uit Spanje en Portugal kwamen, naar Curacao om de plantages te bewaken. Ze bleven hier en gingen vaak met de slaven een relatie aan en daardoor ontwikkelde zich een taal: het Papiamentu. Dat was een mengeling van Afrikaans, Spaans en Portugees. De Nederlanders die hier kwamen, waren militairen en zakenlieden en leefden binnen de stadsmuur in Punda. Na een tijdje gingen ze steeds weer terug naar Amsterdam. In 1915 veranderde dat allemaal, toen de Bataafse Oliemaatschappij (de latere Shell) zich hier vestigde. De bevolking groeide in 30 jaar van 30.000 tot 150.000 dankzij de massale import van grote groepen mensen uit de regio en uit Madeira.

OSTER: Naast rassendiscriminatie bestaat er “prosecution of minorities”. Zwakke minderheidsgroeperingen hebben het ook op Curacao vaak moeilijk. Vroeger werden vooral de Portugezen door de zwarte bevolking respectloos behandeld. Nu zie ik vaak dat Chinezen onbeleefd worden aangesproken: “Hee, Chino...”

WIELS: Ik heb u net uitgelegd hoe de Shell mensen hier naartoe haalde. Mensen die hier na afloop van hun contract vaak met hun families bleven. Vooral de Portugezen kochten van hun lumpsum een stukje land en gingen dat gebruiken voor de landbouw. Daarna bouwden ze er een toko bij en later werden dat minimarkets of zelfs supermarkets. Alle bevolkingsgroepen kregen van de Shell een wijk. Zo was er een Surinaamse wijk, een Amerikaanse wijk. Er waren Nederlandse wijken en wijken voor zwarte mensen, alleen de Portugezen kregen geen eigen wijk. Zij moesten het zelf maar uitzoeken. De Shell discrimineerde de Portugezen dus. We hebben het dus van de Shell geleerd. De eerste Chinezen kwamen hier in de Tweede Wereldoorlog om te werken in de wasserijen en in de keukens van de Amerikanen. De eerste Haitianen zijn voor de Tonton Macout van de familie Duvalier gevlucht. Er is inmiddels een tweede groep Chinezen gekomen. Die groep houdt zich niet aan de regels. Ze zitten veel, heel veel in de zwarte markt, want ze verkopen van alles wat kan en niet mag. De meesten betalen geen belastingen. Ze verkopen hun waren onder onhygienische omstandigheden. Daarom worden hun toko’s voortdurend dichtgegooid. Dat gebeurt regelmatig. Te regelmatig om normaal te zijn! Dat betekent dat zij onze regels gewoon aan hun laars lappen en geen respect hebben voor onze wetten. Ze verdienen veel geld en gaan dan weg. Bij de Chinezen heb je een man, die de baas is met daarom heen een heleboel slaven, die voor de baas moeten werken. In China heb je net als in India een kastemaatschappij en daar komt dit systeem uit voort. Maar ik zal nooit “hee, Chino“ tegen een Chinees zeggen. Ik ben het met U eens dat dat respectloos is.

OSTER: Waar houdt u van? Wat is uw passie?

WIELS: Ik houd van auto’s en motoren en van dichten.

OSTER: Nog een laatste vraag: Wat is uw burgerlijke staat?

WIELS: Ik ben gescheiden. Ik heb twee kinderen, een zoon van 23 en een dochter van 25. Ze studeren allebei in Amsterdam. Ik ben min of meer vrijgezel. En ik geniet van het leven als vrijgezel. U toch ook?

9 Januari 2012

Copyright by Curacao Legal Portal