Door Mr. Roy P. Bottse

Tijdens de behandelingen van de zeer interessante rechtsprocedure aangespannen door Federashon Deporte i Olimpiko Korsou (FDOK) tegen het Internationaal Olympisch Comité in Lausanne- Zwitserland,

met betrekking tot de vraag of FDOK in aanmerking komt erkend te worden al Nationaal Olympisch Comité (NOC) van Curaçao, werd de Koninkrijksrelatie op grond van het Statuut besproken en ter begripsvorming door het gerecht, Tribunal d’arrondissement de Lausanne, uitgebreid onderworpen aan nadere toelichting en vergeleken met andere formele constellaties en samenwerkingsverbanden elders in de wereld.

 

Centraal in de zaak speelt de vraag wat de staatkundige hoedanigheid van Curaçao is en heel specifiek of het internationaal recht van toepassing is op Curaçao en zo ja op welke wijze en in welke mate.

 

Daartoe in de gelegenheid gesteld brachten drie zeer gelauwerde professoren van drie top Europese universiteiten een zogeheten “Avis de Droit” ( juridisch advies) uit betreffende de staatsrechtelijke hoedanigheid van Curaçao. Dit omdat, eufemistisch gezegd, de hoedanigheid internationaal rechtelijk uitermate onduidelijk is.

Het resultaat was dat er twee tegenstrijdige meningen waren en de derde was neutraal. In sporttermen uitgedrukt was er dus sprake van een gelijkspel.

 

De gegeven opinies lezende en datgene wat er verder te berde werd gebracht tijdens de behandelingen van de zaak, deden mij constateren dat de status der Caraïbische landen in het Koninkrijk zoals in het Statuut vermeld, internationaal rechtelijk aan vele kanten rammelt. Dit in schrille tegenstelling tot Nederland die van het Statuut feitelijk geen last heeft want naar believen wordt het petje Nederland en anders Koninkrijk der Nederlanden opgedaan. 

 

Zoals u wellicht weet hebben de landen van het Koninkrijk enige staatkundige taken aangemerkt als Koninkrijkstaken en de uitvoering daarvan in handen gelegd van het “Koninkrijk”. Een der taken is die van het behartigen van buitenlandse betrekkingen. Dit houdt kortgezegd in dat het aangaan van relaties met andere landen door Curaçao niet 

rechtstreeks kan maar via het Koninkrijk dient te gaan. 

 

Volgens het Montevideo verdrag  ( 1933, Montevideo Convention on Rights and Duties of States) is er sprake van een staat als er sprake is van (a) een grondgebied met vastgestelde grenzen (b) een vaste bevolking (c) een overheid die feitelijk leiding geeft (d) de hoedanigheid om zelfstandig relaties met andere landen aan te gaan. Het IOC acht dat het laatste aspect Curaçao ontbreekt omdat dit een Koninkrijkstaak is en dat op grond daarvan Curaçao niet voldoet aan de criteria, ook al heet de Curaçaose grondwet Staatsregeling van Curaçao. Wie de naam heeft verzonnen is onduidelijk maar de benaming veronderstelt toch aan te geven waar het om gaat… de regeling van de Staat Curaçao, of toch niet? Het IOC is dus van mening dat FDOK daarom geen staat kan maken op de status van NOC van Curaçao want die mogelijkheid is sedert 1996 slechts voorbehouden aan onafhankelijk staten die bovendien erkent zijn door de internationale gemeenschap. Let wel er staat niet Verenigde Naties. 

 

Sedert maart 1979 is het Internationaal Verdrag Inzake Burgerrechten en Politieke Rechten van toepassing voor het Koninkrijk. Artikel 1 hiervan geeft aan dat alle volken over zelf beschikkingsrecht beschikken. En dat zij zelf moeten kunnen beslissen over hun politieke status, hun economische, sociale en culturele ontwikkeling. Een der fundamentele uitvloeisels aan deze rechten is dat elk volk recht heeft op eigen representatie. En daar is het FDOK in de kern om te doen. Het volk van het land Curaçao moet in overeenkomst met het hierboven genoemde verdrag zich zelf kunnen vertegenwoordigen en ook dus op sport gebied. Overal ter wereld en zeker bij Spelen waaraan landen deelnemen.

 

Het is wellicht een goed moment om te overwegen de overige land van het Koninkrijk in dezelfde positie te brengen als Nederland, zodat de zogenaamde gelijkwaardigheid wat concreter wordt. Het zou al een stap in de goede richting door de Koninkrijkstaak inzake buitenlandse betrekkingen facultatief te maken. 

 

Velen onder ons staan er niet stil bij dat Australië, India, Pakistan, Canada, Nieuw Zeeland en alle Engelstalige Caraïbische eilanden constitutionele monarchieën zijn met de Britse koningin als staatshoofd. Deze landen maken formeel deel uit van het Britse Gemenebest waarin de betrokken landen op haast alle gebieden samenwerking en steun aan elkaar geven. Echter staat het de landen vrij om, onder handhaving van hun deelname aan de Gemenebest en bescherming van de gezamenlijke belangen (conflict of interest), verdragen aan te gaan met andere landen. 

 

Ik haast mij u te vertellen dat nationaliteit geen construerend element van staatkundige hoedanigheid is en dat dus de huidige Koninkrijk nationaliteit gewoon gehandhaafd kan blijven in geval het Statuut wordt aangepast zodat de overige landen ook de hoedanigheid te geven zelfstandig relaties aangaan met andere landen. De vraag of voortzetting van de Staatsvorm echt wenselijk is of dat moet worden nagedacht over een formele samenwerkingsvorm tussen landen, zoals de Europese Unie of de Brits Gemene Best, past in deze tijd. 

 

De sport heeft in alle landen een zeer bijzondere invloed op de gemeenschap. En op Curaçao zeer zeker. 

Het geschil waarin FDOK thans met het IOC is verwikkeld lijkt de goede kant op te gaan. Wellicht dat de sport richting gevend zal zijn voor de aanpassing van het Statuut en dat alle andere sectoren dit zullen omarmen om het land Curaçao haar plek in de wereld als land daadwerkelijk te doen innemen.