THE NETHERLANDS - Staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën sluit met onmiddellijke ingang een vluchtroute af die directeuren-grootaandeelhouders (dga's) en andere eigenaren van een aanmerkelijk belang in een vennootschap bewandelen om inkomstenbelasting te ontlopen.

 

Verhuizen naar het buitenland heeft voortaan geen zin meer voor wie vermogensgroei wil verzilveren zonder daar inkomstenbelasting over te betalen.

 

Ontwijking door emigratie

 

Dga's en andere particuliere grootaandeelhouders die in Nederland wonen, moeten op enig moment inkomstenbelasting betalen over de waardestijging van hun belang. Deze belasting kunnen zij tot dusver ontwijken door te emigreren. Bij emigratie belast de fiscus de vermogensgroei in de vorm van een zogeheten conserverende aanslag. Dat is een belastingaanslag die niet direct betaald hoeft te worden, maar wel blijft staan.

 

De vertrokken ondernemers worden geacht deze aanslag te betalen op het moment dat zij de vermogensgroei verzilveren, bij voorbeeld als zij hun aandelen verkopen of dividend ontvangen.

 

Kwijtschelding na tien jaar

 

Volgens de huidige regels int de fiscus echter geen belasting bij winstuitkeringen zo lang die onder de 90% blijven van de winstreserves in de vennootschap. Naast deze belastingvrije dividenduitkering wordt de conserverend aanslag na tien jaar emigratie volledig kwijtgescholden.

 

Niet gelekt

 

Wiebes maakt hier een eind aan. Het voorstel dat hij daartoe doet in het Belastingplan 2016, is niet uitgelekt. Dat is niet zonder reden. De staatssecretaris vreest dat ondernemers anticiperen op de maatregelen. Om dit te voorkomen stelt hij voor die met terugwerkende kracht in te laten gaan, vanaf het moment waarop ze openbaar zijn gemaakt: 15 september 2015, 15.15 uur. Het dichten van het emigratielek levert de schatkist op termijn € 65 mln per jaar op.

 

Fiscaal begrijpelijk

 

Belastingadviseurs begrijpen dat Wiebes het lek wil dichten, maar zetten vraagtekens bij de wijze waarop hij dit doet. Met name bij het schrappen van de verjaring. 'Het is nogal wat als je na bij voorbeeld 25 jaar te zijn geëmigreerd, nog steeds een belastingclaim uit Nederland boven je hoofd hebt hangen', zegt Arjo van Eijsden van EY.

 

Michael van Gijlswijk van adviesorganisatie BDO constateert dat Wiebes het tot nu toe gehanteerde uitgangspunt loslaat dat er na tien jaar geen sprake meer is van emigratie wegens fiscale redenen.

 

Extra lasten voor grote ondernemingen

 

Voor grote ondernemingen zijn vooral de vertaling van de Europese moeder-dochterrichtlijn in Nederlandse wetgeving en de verplichte 'country-by-country reporting' van belang, zegt Van Eijsden. De Europese richtlijn leidt tot aanpassing van de Nederlandse deelnemingsvrijstelling, waarmee voorkomen moet worden dat multinationals met interne leningen in twee landen belastingvoordelen behalen. Volgens de fiscalist is er in het voorstel van Wiebes echter sprake van overkill en kan het in voorkomende gevallen gebeuren dat een onderneming dubbel belasting moet betalen.

 

De verplichting voor multinationals om voor elk land waarin zij actief zijn meerdere rapportages te moeten aanleveren, betekent volgens Van Eijsden een forse administratieve last. Zijn collega Robert Schwarz van PWC beoordeelt deze maatregel positief: 'Het past in de internationale trend naar meer fiscale transparantie dat grote ondernemingen laten zien waar zij actief zijn en waar zij belasting betalen.'

 

Vermogensheffing

 

De nieuwe vermogensrendementsheffing in box 3 stuit op onbegrip bij de fiscalisten. Schwarz mist de argumentatie achter het uitgangspunt dat grote vermogens ook vanzelfsprekend tot hogere rendementen leiden. Net als Van Gijlswijk voorspelt hij belastingontwijking. Van Eijsden voorziet dat de Hoge Raad een stokje voor de nieuwe regeling zal steken, mochten Tweede en Eerste Kamer ermee instemmen.

 

Fd